माघ ११ धनगढी । सुदूरपश्चिम प्रदेशमा कृषि भूमि घट्दै गएको भनि उत्पादनमा भने बृद्धी भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले गरेको अध्ययन अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा सात दशमलव ७१ प्रतिशतले कृषि भूमि घटेको भए पनि उत्पादनमा दुई दशमलव ८५ प्रतिशतले बृद्धी भएको हो । प्रमुख कृषि बाली,खाद्य तथा अन्य बाली, तरकारी एवं फलफूल तथा मसलाको उत्पादनमा बृद्धी भएको हो । केन्द्रीय बैंकले सार्वजनिक गरेको आर्थिक वर्ष २०८०÷८१ को प्रादेशिक आर्थिक गतिविधि अध्ययन प्रतिवेदन अनुसार प्रमुख खाद्य तथा अन्य बाली मध्ये सबैभन्दा बढी फापर र जौँको उत्पादनमा ६५ दशमलव ७१ प्रतिशत र २५ दशमलव शून्य तीन प्रतिशतले वृद्धि भएको छ भने तेलहनको उत्पादनमा सबभन्दा बढी १८ दशमलव ५३ प्रतिशतले कमी आएको छ ।
त्यसैगरी पशुजन्य उत्पादन अन्तर्गत दूध चार दशमलव ५८ प्रतिशत, मासु नौ दशमलव ३२ प्रतिशत र अण्डा छ दशमलव चार प्रतिशतले बृद्धी भएकोे छ । प्रदेशका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाहित कुल कर्जाको १० दशमलव ८१ प्रतिशत हिस्सा कृषि क्षेत्रमा प्रवाहित भएको छ । गत असार मसान्त सम्ममा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा कृषिमा प्रवाहित कर्जा २०८० असार मसान्तको तुलनामा एक दशमलव ३१ प्रतिशतले ह्रास भई १६ अर्ब ५२ करोड ८५ लाख पुगेको छ ।
अध्ययन नमूनामा समेटिएका उद्योगहरूको औसत क्षमता उपयोग ४८ दशमलव ९६ प्रतिशत रहेको छ । औद्योगिक उत्पादन मध्ये चामल र गहुँको उत्पादन वृद्धि भएको छ भने तोरीको तेल, साबुन, इँटा, चिनीे र रोजिनको उत्पादनमा ह्रास आएको छ । वर्षको अन्त्य सम्ममा प्रदेशका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाहित कुल कर्जाको १६ दशमलव ७५ प्रतिशत हिस्सा उद्योग क्षेत्रमा प्रवाहित भएको छ भने उक्त क्षेत्रमा प्रवाह भएको कर्जा २०८० असार मसान्तको तुलनामा चार दशमलव ७९ प्रतिशतले ह्रास भई २५ अर्ब ६० करोड १८ लाख पुगेको छ ।
त्यसैगरी पर्यटक स्तरीय होटल तथा लजको सङ्ख्यामा चार दशमलव १७ प्रतिशतले कमी आएको छ भने होटल शय्याको सङ्ख्या एक दशमलव ४७ प्रतिशतले घटेको छ । त्यसैगरी घरजग्गा रजिष्ट्रेशन सङ्ख्या आठ दशमलव २३ प्रतिशतले घटेको छ भने रजिष्ट्रेशन राजस्व ३१ दशमलव शून्य चार प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । गत असार मसान्त सम्म सुदूरपश्चिम प्रदेशमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सङ्कलन गरेको कुल निक्षेप २०८० असार मसान्तको तुलनामा १६ दशमलव शून्य नौ प्रतिशतले बढेको छ भने कर्जा प्रवाह शून्य दशमलव ७५ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ ।
त्यसैगरी यातायात साधन सङ्ख्या चार दशमलव १२ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाहित कुल कर्जाको ७२ दशमलव ४४ हिस्सा सेवा क्षेत्रमा प्रवाहित भएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको चालु खर्चतर्फ विनियोजन भएको बजेट मध्ये ६६ दशमलव ५५ प्रतिशत खर्च भएको छ भने पुँजीगत खर्चतर्फ विनियोजन भएको बजेट मध्ये ६२ दशमलव शून्य छ प्रतिशत खर्च भएको छ ।
अध्ययन अनुसार, २०८० फागुन सम्ममा सुदूरपश्चिम प्रदेशका विभिन्न जलविद्युत् आयोजनाहरूबाट कुल एक सय ७१ मेगावाट विद्युत् उत्पादन भएको छ । आर्थिक बर्ष २०८०÷८१ मा प्रदेशबाट जम्मा २४ हजार २५ जनाले वैदेशिक रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति लिएका छन् । त्यसैगरी अर्थिक बर्ष २०८०÷८१ को फागुन मसान्त सम्म सुदूरपश्चिम प्रदेशमा प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमबाट रोजगारीमा खटिएका व्यक्तिको औषत रोजगारी दिन ६५ दशमलव ७७ रहेको छ ।
