फागुन २७ धनगढी । नेपालको भूमि भारतीकोे कब्जामा रहेका कारण सीमा क्षेत्रका स्थानीय बासिन्दाहरुले सास्ती झेल्दै आएका छन । कञ्चनपुरको पुर्नबास क्षेत्रमा सयौं हेक्टेर जमिन भारतले कब्जा गरे पछि स्थानीय बासीले सास्ती झेल्दै आएका हुन ।
कञ्चनपुरको सीमा क्षेत्रमा पर्ने अधिकांश जग्गा अहिले पनि भारतको कब्जामा रहेको छ । नेपाली नागरिकहरुले लालपुर्जा भएको जमीन समेत जोतभोग गर्न पाएका छैनन । कञ्चनपुरको पुनर्वास, बेलौरी हुँदै भीमदत्तको ब्रह्मदेव सम्म भारतले थुप्रै स्थानमा जमीन कब्जा गरीे अतिक्रमण गरेको छ । नेपाली लालपूर्जा भएको १ सय ३० हेक्टर जमिन भारतले कब्जा गरेको छ । त्यसैगरी खोलानाला, नदी तथा प्रति जग्गा पनि भारतले कब्जा गरेको छ । नेपाल–भारत संयुक्त सर्भे टोलीले बनाएको नक्साको आधारमा भारतले नेपाली भूमिलाई पनि आफ्नो दाबी गर्दै आएको छ ।
प्याराताल देखि, सडकघाट लगायतका क्षेत्रमा भारतले आँखा लगाएको छ । यो समस्या समाधानमा सरकारी स्तरबाटै पहल हुन आवश्यक भए पनि सरकारी पक्षले बेवास्ता गर्दै आएको अन्तर्राष्ट्रिय सीमा सरोकार समूहका संयोजक पल्लव भट्टले बताउनु भयो ।
उनले नेपाल सरकार सिमा अतिक्रमणका विषयमा गम्भीर बन्न आवश्यक रहेको बताए । सीमा विवादको समाधान खोज्नतर्फ सरकारले ध्यान दिन पर्ने उनले बताए । सीमा विवादकै कारण पुनर्वास, बेलौरी लगायतका स्थानीयले सास्ती झेल्दै आएका छन ।
त्रासपूर्ण वातावरणमा दैनिकी बिताउन बाध्य भएका छन् । आफ्नो जमप्नमा भारतीय पक्षको कब्जामा भएका कारण खेती लगाउन पाएका छैनन । खेती लगाउन जादा भारतले अवरोध गर्दै आएको छ । भारतका कारण दैनिकी चलाउन पनि मुस्किल भइरहेको सिमा क्षेत्रका स्थानीय हरिश पन्तले बताए । ‘खेती लगाए पछि उठाउन सकिन्न ।
उठाए पछि फेरी लगाउन सकिन्न उनले भने । कञ्चनपुरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामप्रसाद पाण्डेले सीमा विवादको समाधान संघीय सरकारबाट नै हुने हुँदा यस विषयमा संघीय सरकारले नै काम गर्नुपर्ने बताएका छन । ‘कतिपय गाउँमा खेती गर्न र जग्गाको कारोबार गर्न समस्या छ । हामी विवाद बढाउनतर्फ लाग्दैनौं ।
यसमा सरकारले नै आवश्यक पहल गर्नुपर्छ,’ उनले भन्नु भयो । कञ्चनपुरको पुनर्वास नगरपालिकामा ५ वर्ष अगाडि नेपाली भूमिमा कल्र्भट निर्माणको विषयलाई लिएर भारतले अनावश्यक रुपमा गरेको विवादमा भारतीय एसएसवीले गोली चलाउदा पुनर्वास नगरपालिकाका गोविन्द गौतमले ज्यान गुमाउनु प¥यो । देशको सीमा रक्षाका लागि गोविन्द सहिद भएको बिहीबार ५ वर्ष भएको छ । घटनाको ५ वर्ष हुँदा पनि अझै सीमा विवाद सुल्झिन सकेको छैन ।