फागुन १२ धनगढी । पालीकाहरुमा उप प्रमुखको संयोजकत्वमा रहेको न्यायीक समितिमा काम गर्दा धम्की आउने गरेको न्यायीक समितिका संयोजक हरुले गुनासो गरेका छन । विहिबार अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र ईन्सेक सुदूरपश्मि प्रदेशले आयोजना गरेको मानव अधिकार रक्षकहरुको सुरक्षा तथा संरक्षण सम्बन्धि अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा सहभागि न्यायिक समितिका संयोजकहरुले यस्तो गुनासो गरेका हुन । कैलालीको गौरीगंगा नगारपालीकाकी उप–प्रमुख तथा न्यायिक समितिका संयोजक अञ्चला चौधरीले न्यायिक समितिमा आएका मुद्धाहरुमाथि छलफल गर्दा र पीडितलाई न्याय दिलाउने सवालमा पीडक पक्षबाट धम्की आउने गरेको बताउनु भयो । हामीलाई गाउमै जान समस्या भईरहेको छ ।
पीडकहरुले धम्काउने गरेका छन चौधरीले भन्नु भयो । मुद्धा दर्ता गरे धम्की आउछ नगरौ पीडितले न्याय पाउदैन भन्न्े चिन्ताले सताउछ, त्यसैले दबाबका बाफजुद पनि काम गरिरहेका छौ उप प्रमुख चौधरीले भन्नु भयो । अरुको मानव अधिकारको रक्षा गर्दै जादा आफ्नो मानव अधिकारको हनन हुने गरेको बताउदै उनले न्यायिक समितिमा आफ्नो अधिकार क्षेत्र भन्दा बाहिरका समस्याहरु आउदाँ न्याय दिलाउन असहज हुने गरेको बताउनु भयो । न्यायिक फौजदारी प्रकृतीका मुद्धाहरु बढी आउने गरेको बताउदै उनले फैसला पनि गर्नु पर्नै भएकाले नाग।िकको दुश्मन बन्नु परेको बताउनु भयो ।
जसले गर्दा कहिले काँही आफैँले पनि समस्या भोग्नु परेको उनले बताउनु भयो । उनले कानुन सनर्माता र कानुनको परिपालक पनि भएकाले त्यसैगरी गोदावरी नगरपालिकाकी उपप्रमुख रत्ना कडायतले मानव अधिकारकर्मी र रक्षकहरुलाई काम गर्न समस्या भएको बताउदै समस्याका विचबाट गोदावरी नगरपालीकाको न्यायिक समितिले काम गर्दै आएको बताउनु भयो ।
उनले आफुलाई पनि दबाब आउने गरेको बताउदै न्यायिक समितिमा ३ सय ५६ वटा मुद्धाहरु दर्ता भएको जानकारी गराउदै ३ सय ४१ वटा फछ्यौट भएको बताउनाु भयो । उनले महिलालाई उपमेयर दिने र खुट्टा तान्ने प्रबृती हाबी भएको बताउदै अब महिलाहरुले मेयरमा चुनाव लड्नु पर्ने बताईन ।
त्यसैगरी पूर्नबास नगरपालीकाकी उपमेयर शारदा विष्टले न्यायिक समितिमा कर्मचरी तथा कानुन अधिकृत नहुँदा न्याय सम्पादन गर्न समस्या हुने गरेको बताउनु भयो । विभिन्न प्रकृतीका मुद्धाहरु आउने गरेको बताउदै उनले काम गर्दै सिकदै न्यायिक समितिमा आउने मुद्धाहरुलाई छलफलका माध्यामबाट टुङग्याउने गरेको र जटील प्रकारका मुद्धाहरुलाई अदालत पठाउने गरेको बताउनु भयो । उनले क्ष्मता हुदाहुदै पनि चुप लागेर बस्नु परेको बताउदै महिलालाई हेर्ने दृष्किोण बदल्नु पर्ने बताउनु भयो ।
त्यसैगरी जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी निरीक्षक सरस्वती अधिकारीले नचाहादा नचाहदै पनि प्रहरी मानव अधिकार उलंघनकर्ता पर्दो रहेछ भन्दै अहिले केन्द्रमा भईरहेको अबश्था धनगढीमा नहोस भन्ने कामना गर्नु भयो । त्यसैगरी सुदूरपश्मि प्रदेश सरकारका मुख्य न्यायाधिबक्ता कुलानन्द उपाध्यायले मानव जीवन, स्वतन्त्रता र सम्पतीको सुरक्षा गर्ने राज्यको जिम्मेवारी भएको बताउदै म यि तीन चिजको सुरक्षा गर्न राज्यले अहम भूमीका खेल्नुपर्ने बताउनु भयो । उनले कानुन बन्ने तर त्यसको कार्यान्वयन नहुने भएकाले समस्या हुने गरेको उबताउनु भयो ।
मानव अधिकार संरक्षण ऐनको बारेमा जानकारी गराउदै े मुख्य न्यायाधिवक्ता उपाध्यायाले तीनै तहको सरकारले मिलेर बलियो कानुन बनाइ काम गर्नुपर्ने बताउनु भयो । कार्यक्रमका सहभागीहरुले मानव अधिकार उल्घनका घटनाहरु बढ्दै गएकाले मानव अधिकारको संरक्षण गर्न समस्या भएको बताएका छन । मानव अधिकार उल्लंघनका घटना बढिरहेका बेला मानव अधिकारकर्मीहरु बिचमा समन्वय नभएका कारण मानव अधिकार संरक्षण गर्न समस्या हुने गरेको अन्र्तक्रियामा सहभागीहरुले बताएका हुन । मानव अधिकार सम्वन्धी काम गर्दा कसले के काम गर्ने र कसरी गर्ने भन्ने बिषयमा समन्वय नहुँदा समस्या हुने गरेको उनीहरुले बताएका छन ।
मानव अधिकार संरक्षण सम्वन्धी कानुन े नबन्नेकाले चुनौती थपिएको उनिहरुले बताएका छन ।
अनौपचारीक क्षेत्र सेवा केन्द्र इन्सेक सुदूरपश्चिम प्रदेश प्रमुख खड्कराज जोशीले मानव अधिकारकर्मीलाई पनि कार्य सम्पादनमा थुर्पै चुनौती थपिएको बताउनु भयो । उनले मानव अधिकार उल्घङनका घटनाहरुले मानव अधिकार रक्षकहरु आफैं पनि सुरक्षित नभएको बताउनु भयो ।
अत्याधिक दवाव, पारिवारिक सुरक्षाको चिन्ता, राजनीनितिक पूर्वाग्रहले गर्दा काम गर्न कठिनाई भएको बताउदै उनले सत्य तथ्य बाहिर ल्याउन नसकिने अवस्थामा पनि काम गर्नु परेकाले समस्या हुने गरेको बताउनु भयो । समस्याकोे समाधानका लागि मानव अधिकार रक्षकको अधिकार संरक्षण र संरक्षको लागि कानुन निर्माणमा जोड दिदै इन्सेक प्रमुख जोशीले जात, लिङग, विचार र समुदाय फरक भए पनि सबैको उदेश्य एउटै भएको बताउदै मानव अधिकार संरक्षणमा लाग्नु पर्ने बताउनु भयो ।
अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा बिभीन्न संघसंस्थाका प्रतिनिधि, मानव अधिकारकर्मी, स्थानीय तहका उपप्रमुख, पत्रकार तथा सरोकारवाला ब्यक्तिहरुको उपस्थिति रहेको थियो ।
